Kolka nerkowa to jeden z najbardziej bolesnych stanów, który może wystąpić nagle i wymaga natychmiastowej reakcji. Objawia się silnym bólem w okolicy lędźwiowej, który może promieniować do pachwiny. Główną przyczyną jest przemieszczanie się kamienia nerkowego do moczowodu, co prowadzi do jego częściowego lub całkowitego zatkania.

Przyczyny kolki nerkowej

Najczęstszą przyczyną kolki nerkowej jest kamica moczowa, czyli obecność złogów w układzie moczowym. Kamienie nerkowe powstają w wyniku nadmiernego stężenia substancji, takich jak wapń, szczawiany czy kwas moczowy, które wytrącają się w postaci kryształów. Z czasem mogą one przekształcić się w większe złogi, które blokują odpływ moczu i prowadzą do wzrostu ciśnienia w nerce.

Czynniki sprzyjające powstawaniu kamieni nerkowych obejmują:

• niewystarczającą ilość płynów w diecie,
• nadmierne spożycie soli i białka zwierzęcego,
• dietę bogatą w szczawiany (np. czekoladę, kawę, szpinak, rabarbar),
• predyspozycje genetyczne,
• przewlekłe infekcje dróg moczowych,
• choroby metaboliczne, takie jak dna moczanowa czy nadczynność przytarczyc.

Objawy kolki nerkowej

Napad kolki nerkowej charakteryzuje się nagłym, bardzo silnym bólem po jednej stronie ciała – w okolicy lędźwiowej lub podżebrowej. Ból może promieniować w dół brzucha, do pachwiny lub narządów płciowych. Dodatkowe objawy mogą obejmować:

• nudności i wymioty,
• krwiomocz (mocz może mieć czerwonawe zabarwienie),
• częste parcie na mocz,
• pieczenie i dyskomfort podczas oddawania moczu,
• uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza.

W niektórych przypadkach, gdy kamień moczowy zablokuje odpływ moczu, może dojść do zakażenia układu moczowego, co objawia się gorączką i dreszczami.

Co robić w przypadku ataku kolki nerkowej?

W sytuacji pierwszego w życiu epizodu kolki nerkowej należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Objawy mogą przypominać inne poważne schorzenia, takie jak tętniak aorty brzusznej czy zapalenie wyrostka robaczkowego, dlatego konieczne jest wykonanie badań diagnostycznych, w tym USG nerek i badania moczu.

Jeżeli kolka nerkowa występowała już wcześniej i pacjent ma rozpoznaną kamicę nerkową, można podjąć próbę samodzielnego leczenia, stosując dostępne bez recepty środki przeciwbólowe i rozkurczowe.

Domowe sposoby łagodzenia bólu:

• przyjęcie leków przeciwbólowych i rozkurczowych,
• picie dużej ilości płynów (co najmniej 2–2,5 litra dziennie),
• zastosowanie ciepłych okładów na okolicę lędźwiową,
• ciepła kąpiel, która może pomóc w rozluźnieniu mięśni i ułatwieniu przesuwania się kamienia.

Kiedy należy natychmiast zgłosić się do lekarza?

• jeśli ból nie ustępuje mimo stosowania leków,
• jeśli pojawia się gorączka, dreszcze lub silne osłabienie,
• gdy występuje nasilony krwiomocz,
• jeśli pojawiają się wymioty uniemożliwiające przyjmowanie leków i płynów,
• jeśli pacjent ma tylko jedną nerkę lub cierpi na przewlekłą chorobę nerek.

Leczenie szpitalne kolki nerkowej

W przypadku dużych kamieni, które nie mogą być wydalone samoistnie, konieczna może być interwencja urologiczna. Obecnie istnieją nowoczesne metody usuwania kamieni, takie jak:

• Litotrypsja pozaustrojowa (ESWL) – rozbijanie kamieni za pomocą fali uderzeniowej,
• Ureterorenoskopia (URS) – usuwanie kamieni moczowych z moczowodu przy użyciu endoskopu,
• Nefrolitotrypsja przezskórna (PCNL) – zabieg stosowany w przypadku dużych złogów w nerce.

Jak zapobiegać kolce nerkowej?

Aby zmniejszyć ryzyko nawrotów kamicy nerkowej i kolki nerkowej, warto stosować się do kilku zasad:

• pić co najmniej 2–2,5 litra płynów dziennie, aby zapobiec nadmiernemu zagęszczeniu moczu,
• unikać nadmiaru soli i białka w diecie,
• ograniczyć spożycie produktów bogatych w szczawiany, takich jak czekolada, kawa, orzechy, szpinak, buraki,
• prowadzić aktywny tryb życia i unikać nadwagi,
• regularnie badać mocz i wykonywać USG nerek w przypadku nawracających dolegliwości.

Kolka nerkowa to bolesne i uciążliwe schorzenie, które wymaga szybkiej reakcji. W przypadku nawracających epizodów warto skonsultować się z lekarzem, aby określić przyczynę problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie zapobiegawcze. Jeśli masz objawy wskazujące na kolkę nerkową, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.