Alergie to nadmierne reakcje układu odpornościowego na substancje zwane alergenami, które dla większości ludzi są nieszkodliwe. Mogą one dotyczyć różnych układów organizmu, w tym dróg oddechowych, skóry oraz objawiać się jako reakcje na leki.

Alergie dróg oddechowych

Alergie dróg oddechowych, takie jak alergiczny nieżyt nosa czy astma alergiczna, są wywoływane przez alergeny wziewne, np. pyłki roślin, roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt. Objawy obejmują kichanie, wodnisty katar, swędzenie nosa i oczu, a także duszność i kaszel w przypadku astmy. Diagnostyka opiera się na wywiadzie lekarskim, testach skórnych punktowych oraz oznaczeniu swoistych przeciwciał IgE we krwi. Testy skórne polegają na nałożeniu kropli roztworów alergenów na skórę przedramienia lub pleców, a następnie delikatnym nakłuciu naskórka, co pozwala na ocenę reakcji organizmu na dany alergen.

Alergie skórne

Alergie skórne manifestują się jako pokrzywka, wyprysk kontaktowy czy atopowe zapalenie skóry. Objawy to zaczerwienienie, świąd, obrzęk oraz pojawienie się pęcherzyków lub grudek na skórze. W diagnostyce stosuje się testy płatkowe, które polegają na nałożeniu na skórę pleców specjalnych komór zawierających podejrzewane alergeny i obserwacji reakcji po 48–72 godzinach. Ważne jest również unikanie kontaktu z potencjalnymi alergenami oraz stosowanie odpowiednich środków pielęgnacyjnych.

Alergie na leki

Alergia na leki to nieprzewidywalna i szkodliwa reakcja organizmu na stosowany lek w dawce terapeutycznej. Może objawiać się wysypką, świądem, obrzękiem, a w ciężkich przypadkach prowadzić do reakcji anafilaktycznej. Najczęściej uczulające leki to antybiotyki (np. penicyliny), niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) oraz środki kontrastowe stosowane w diagnostyce obrazowej. W przypadku podejrzenia alergii na lek kluczowe jest natychmiastowe zaprzestanie jego stosowania i konsultacja z lekarzem. Diagnostyka obejmuje szczegółowy wywiad, testy skórne oraz, w niektórych przypadkach, oznaczenie swoistych IgE we krwi.

Leczenie alergii

Podstawą leczenia alergii jest unikanie kontaktu z alergenem. W przypadku alergii dróg oddechowych pomocne mogą być leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy donosowe oraz, w razie potrzeby, leki rozszerzające oskrzela. W alergiach skórnych stosuje się miejscowe preparaty przeciwzapalne oraz emolienty. W przypadku alergii na leki najważniejsze jest unikanie uczulającego preparatu i zastąpienie go innym o podobnym działaniu, ale innym mechanizmie chemicznym. W niektórych przypadkach rozważa się immunoterapię alergenową, która polega na stopniowym podawaniu zwiększających się dawek alergenu w celu wywołania tolerancji organizmu.

Profilaktyka i edukacja

Kluczowe w zarządzaniu alergiami jest edukacja pacjenta dotycząca unikania alergenów, rozpoznawania wczesnych objawów reakcji alergicznej oraz właściwego stosowania przepisanych leków. W przypadku alergii na leki pacjent powinien zawsze informować personel medyczny o swoich uczuleniach i nosić przy sobie informację o nich. Regularne wizyty kontrolne u alergologa pozwalają na monitorowanie przebiegu choroby i dostosowywanie leczenia do aktualnych potrzeb pacjenta.

Jeśli zauważasz u siebie objawy sugerujące alergię, skonsultuj się z lekarzem w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i wdrożenia właściwego leczenia.